Ebola patiënt in Nijmegen
Over het belang van goede voorbereiding
Tekst: Sophie Noordman (afdeling crisisbeheersing, team GHOR van Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden). Fotografie: Dennis van Doodewaard (Foto Fragma).
Het is midden in de nacht, 24 november 2014, wanneer Officier van Dienst Geneeskundig (OvD-G) Reggie Diets gealarmeerd wordt om met spoed contact op te nemen met de meldkamer. Serious business, zo blijkt: de eerste mogelijke ebola patiënt in Nederland moet naar het Radboud UMC in Nijmegen vervoerd worden. Reggie’s eerste gedachten zijn helder: ‘actie’ en ‘dit komt goed’, want zo geeft Reggie aan: “In de weken voorafgaand het incident heeft de ambulancedienst zich hierop goed voorbereid”.
Op de foto: Reggie Diets
Reggie Diets is opgeleid als verpleegkundige. Hij startte zijn loopbaan bij de ambulancedienst in Utrecht, waar hij zo'n 10 jaar met veel plezier werkte. Gedurende deze periode studeerde hij ook onderwijskunde in Maastricht. Na zijn tijd in Utrecht ging hij aan de slag als ambulanceverpleegkundige in de regio Gelderland-Midden. Dit heeft hij lange tijd gecombineerd met de functie van manager onderwijs binnen de ambulancezorg. Een piketfunctie als OvD-G vervult hij al sinds zijn begintijd bij de ambulancedienst, al 25 jaar. Sinds 2015 is Reggie ook Algemeen Commandant Geneeskundige Zorg (ACGZ) en enkele jaren geleden maakte hij de overstap van de ambulancedienst naar de GHOR als onderwijskundige.
Op welke wijze heeft de ambulancedienst zich voorbereid op het moment dat ze mogelijk een patiënt met ebola moesten gaan vervoeren?
Reggie legt uit: “In 2014 vond er in West-Afrika een ebola uitbraak plaats. Die berichten bereikten ook Nederland en als regio moesten we ons voorbereiden op hoe we gingen handelen als we geconfronteerd werden met een (waarschijnlijke) ebola patiënt. Op basis van landelijke richtlijnen zijn er voor de regio Gelderland-Midden werkafspraken gemaakt. In die werkafspraken zijn o.a. de omkleedprocedure en transportprocedure beschreven. Inmiddels waren er in Nederland ziekenhuizen aangewezen waar ebola patiënten opgenomen konden worden. Voor de regio Gelderland-Midden was dat het Radboud UMC in Nijmegen. In deze zogenoemde 'preparatiefase' waren instructiefilmpjes gemaakt hoe medewerkers zich moesten omkleden en was beschreven waar materiaal werd opgeslagen en hoe dat in tijden van een incident op de juiste plek terecht kwam.” Reggie benadrukt dat de preparatie en voorbereidingsfase echt wezenlijk het verschil hebben gemaakt: "Een goede en serieuze voorbereiding op dit soort vraagstukken is van essentieel belang en daar pluk je gedurende een incident de vruchten van”.
Terug naar het incident, want dat liep volgens opgestelde procedure. Nadat Reggie contact met de meldkamer heeft gehad, is er een tweede OvD-G gealarmeerd, om te assisteren met de aankleedprocedure. Daarnaast ook een derde om ervoor te zorgen dat er nog steeds regio dekking was voor eventuele andere incidenten. Om 00:36 was er voor het eerst contact met de internist-infectioloog van het Radboud UMC. Na een eerste briefing en omkleedprocedure door het ambulance team om 02:00 kon de ambulance rond 02:35 vertrekken naar de patiënt in Ede. Reggie weet nog goed dat er een serene rust heerste in de wijk: buurtbewoners sliepen en er was geen pers aanwezig. Daar was in deze casus heel bewust voor gekozen. Naderhand is er uitgebreid met de media gesproken, onder andere over de gevolgde procedures.
Om 04:06 kwam onder politiebegeleiding de ambulance met de patiënt aan in het Radboud UMC in Nijmegen. Vervolgens hielden de betrokken medewerkers een nabespreking met elkaar op de post in Ede en kon iedereen na het nuttigen van een ontbijt rond 09:40 naar huis. Voor alle betrokken medewerkers nog steeds alle lof, want het was nou eenmaal best spannend. Gelukkig bleek enkele dagen later dat het geen ebola was, maar dat weet je op zo’n moment zelf nog niet. Je gaat dus naar een heel serieuze melding. In de nafase is er goed geëvalueerd en hebben mensen het kunnen verwerken. Reggie kijkt met trots terug: "We hebben dit incident op een verantwoordelijke en veilige manier aangepakt." Hij benadrukt hoe belangrijk een gedegen voorbereiding is: in zowel mono als multi verband. In deze situatie is er veel samengewerkt met het ziekenhuis, arts infectieziekten van de GGD, meldkamer en de ambulancedienst. Dit incident bevestigde dus het belang van een gedegen voorbereiding en goede samenwerking.