Voorbereid op een breed scala aan scenario's met het zorgrisicoprofiel
Voorbereid op een breed scala aan scenario's met het zorgrisicoprofiel
Tekst: Merel van Aardenne (GHOR Haaglanden) Fotografie: Veiligheidsregio Haaglanden
Het Zorgrisicoprofiel heeft zich in de afgelopen jaren bewezen als een cruciaal instrument in de risico- en crisisbeheersing en rampenbestrijding. Dit profiel, dat in 2018 werd ontwikkeld door GHOR Haaglanden, is onmisbaar geworden bij het versterken van de zorgketen bij rampen en crises. Sinds de vaststelling door het Algemeen Bestuur van Veiligheidsregio Haaglanden en nationale bekendmaking ervan in 2021, hebben 19 regio's hun eigen Zorgrisicoprofiel ontwikkeld op basis van deze methodiek.
Risico's in kaart
Het Zorgrisicoprofiel biedt een gedetailleerd overzicht van de belangrijkste risico's voor in de geneeskundige keten en vormt de basis voor een effectieve voorbereiding en respons tijdens crises in de regio. In de beginjaren richtte het profiel zich voornamelijk op fysieke risico's, zoals epidemieën en natuurrampen. Naarmate de samenleving complexer werd, breidde het zich uit om ook psychosociale en maatschappelijke risico's te omvatten. Deze meer holistische benadering stelt de GHOR in staat om op een breed scala aan scenario's te anticiperen en te plannen.
Door de risico's te identificeren en te analyseren, kunnen zorginstellingen en hulpdiensten beter voorbereid zijn op mogelijke crisissituaties. Het geeft weer welke crisistypen het meest relevant zijn voor de acute en publieke geneeskundige zorg en per crisistype welke knelpunten in de zorgketen de continuïteit van zorg begrenzen en onder druk zetten. Daarnaast bevat het profiel conclusies en aanbevelingen.
Het document is een onderdeel van de maatschappelijke verantwoording zoals beschreven in de Wet veiligheidsregio’s en geeft de Directeur Publieke Gezondheid de mogelijkheid om het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio te informeren over de staat van voorbereiding van de geneeskundige keten.
Waar het Zorgrisicoprofiel zich specifiek richt op risico's en zwakten in de geneeskundige keten, biedt het Regionaal Risico Profiel een breder overzicht van alle mogelijke risico's in de regio en helpt het bij het prioriteren van interventies en het versterken van de algehele weerbaarheid van de regio. Het Zorgrisicoprofiel kijkt naar de eigen processen en naar de invloed van externe bedreigingen daarop. Het Regionaal Risico Profiel beschrijft alle externe processen in de regio met kans- en impactanalyse. Hoewel de focus verschilt, vullen het Zorgrisicoprofiel en het Regionaal Risico Profiel elkaar aan en versterken ze elkaar, waardoor een completer beeld van de risico's in een regio ontstaat.
Wat heeft het Zorgrisicoprofiel GHOR Haaglanden opgeleverd?
Het Zorgrisicoprofiel heeft aanzienlijke voordelen opgeleverd voor de crisisbeheersing. Het richt zich op het functioneren van de gehele zorgketen binnen het systeem van rampenbestrijding en crisisbeheersing. Door een gedetailleerd overzicht te bieden van de risico's in de regio, kunnen we met onderbouwing meer gefocust en ketenbreed aan de slag. Dit is kosten- en bateneffectief. Een goed voorbeeld dat deze werkwijze effectief is, is de COVID-19-pandemie. Antoinette Gelton, senior beleidsmedewerker bij GHOR Haaglanden: “Tijdens de pandemie was duidelijk dat de systematiek die we vooraf hadden ontwikkeld, inderdaad werkt in de praktijk. De leerpunten uit de eerste evaluatie stonden als aanbevelingen in het rapport. Als het ons iets heeft geleerd, dan is het wel dat je het meest effectief samenwerkt in de warme fase van een crisis, als je in de koude fase al hebt nagedacht over structuur, besluitvorming, verantwoordelijkheid en communicatie. En, misschien even belangrijk: dat je elkaars rol en verantwoordelijkheden kent.”
Een ander belangrijk aspect van het Zorgrisicoprofiel is dat het samen met de ketenpartners is opgesteld, waardoor een open en constructief gesprek heeft plaatsgevonden. Hierdoor is het vertrouwen gegroeid en de samenwerking nog verder versterkt en verbeterd. GHOR Haaglanden werkt nauw samen met verschillende zorginstellingen en multidisciplinaire partners om ervoor te zorgen dat de zorgketen goed voorbereid is op rampen en crises. Het Zorgrisicoprofiel biedt een gemeenschappelijk kader en zorgt voor een gecoördineerde aanpak. Het zorgt ervoor dat alle betrokken partijen op de hoogte zijn van de potentiële risico's en de benodigde maatregelen, ook in de warme fase. Dit bevordert een efficiënte en effectieve samenwerking tussen verschillende organisaties, zoals ziekenhuizen, ambulancediensten, huisartsen en gemeenten. “Door gezamenlijk risico's te identificeren en plannen te maken in de koude fase, creëren we een gemeenschappelijk begrip van de risico’s voor de zorgcontinuïteit en kunnen we beter samenwerken. Dit heeft geleid tot een meer geïntegreerde en effectieve crisisrespons”, vertelt Antoinette
Zorgrisicoprofiel in toekomst
Hoewel al gebleken is dat het Zorgrisicoprofiel een waardevol instrument is, blijft GHOR Haaglanden streven naar verbetering en vernieuwing. Er is een landelijke werkgroep Zorgrisicoprofiel die als doel heeft gesteld een landelijke methodiek te ontwikkelen zodat iedere Veiligheidsregio een Zorgrisicoprofiel ontwikkelt op uniforme wijze. Dit maakt het op termijn mogelijk om een landelijk beeld te krijgen van de risico's voor de ketencontinuïteit in het Nederlandse zorgsysteem.
Innovaties op het gebied van technologie en data-analyse spelen daarbij een belangrijke rol. Antoinette Gelton: “Een van de belangrijkste ontwikkelingen is de integratie van real-time data en voorspellende analyses. Door gebruik te maken van geavanceerde data-analysetools kunnen we trends en patronen in risico's in de ketencontinuïteit beter identificeren en anticiperen op mogelijke crises. Dit stelt ons in staat om sneller en effectiever te reageren op noodsituaties.”
Uiteraard blijft GHOR Haaglanden investeren in de samenwerking. Door input van diverse organisaties te verzamelen en ervaringen en lessen uit de praktijk te integreren, blijft het Zorgrisicoprofiel een breed gedragen en actueel document dat de realiteit van de regio weerspiegelt.
De voortdurende doorontwikkeling van de methodiek en de verbinding met het Regionaal Risico Profiel zorgen ervoor dat Veiligheidsregio Haaglanden en haar ketenpartners ook in de toekomst goed voorbereid zijn op een breed scala aan scenario's.