In der Krise Köpfe kennen
Internationale Samenwerking voor Incidentbestrijding en Crisisbeheersing met ERMWIC
Tekst: Marion Holthuijsen & Kristina Peeters (Veiligheidsregio Limburg-Noord)
In een wereld waar crises en rampen geen grenzen kennen, is internationale samenwerking cruciaal. Dit is precies, waar ERMWIC, een samenwerkingsproject tussen Nederlandse veiligheidsregio’s, de Duitse Kreise Viersen en Kleve en Bezirksregierung Düsseldorf, voor staat! Sinds de start op 1 juli 2023 werken we intensief samen aan een betere voorbereiding op grensoverschrijdende incidenten. Halverwege het project kijken we terug op veelbelovende resultaten en vooruit naar een duurzame versterking van onze samenwerking.
Wat is ERMWIC?
ERMWIC, dat staat voor ‘Euregionale Rijn-Maas-Waal Incidentbestrijding en Crisisbeheersing’ richt zich op het bevorderen en borgen van grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van crisisbeheersing en rampenbestrijding. Het is een samenwerkingsproject dat wordt uitgevoerd in het kader van het Interreg VI A programma Deutschland-Nederland. Veiligheidsregio Limburg Noord (VRLN) fungeert als leadpartner en werkt binnen het project samen met de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid, Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden, Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland, Kreis Kleve, Kreis Viersen en Bezirksregierung Düsseldorf. De focus van ERMWIC ligt op het uitwisselen van informatie, kennis en ervaringen. Gezamenlijk worden grensoverschrijdende risico’s in kaart gebracht en werkwijzen in de hulpverlening bij grootschalige incidenten afgestemd en beoefend.
De meerwaarde van internationale samenwerking
Recente grote crises in onze grensregio’s, zoals Covid-19, de Meinwegbrand in 2020 en de hoogwaterramp van 2021 hebben aangetoond hoe belangrijk een goede internationale samenwerking is. Deze gebeurtenissen stoppen niet bij de landsgrenzen en vereisen gezamenlijke inspanningen om effectief te worden aangepakt.
De samenwerking tussen Nederland en Duitsland is dus ook niet nieuw, beide landen hebben immers al verdragen gesloten om elkaar bij te staan tijdens rampen en crises. Echter, een verdrag alleen garandeert nog geen soepele samenwerking. Het kennen van elkaars werkwijzen, die door andere wet- en regelgeving heel verschillend kunnen zijn, en het opbouwen van persoonlijke relaties zijn daarin essentieel. Dit noemen we op z’n Duits ook wel “in der Krise Köpfe kennen”. Met ERMWIC geven we de samenwerking een nieuwe impuls en leggen we een basis om deze samenwerking te borgen voor in de toekomst.
De rol van de witten keten binnen ERMWIC
Binnen ERMWIC werken alle partners samen in verschillende ‘werkpakketten’. Zo is er ook een werkpakket waar ‘opgeschaalde acute en publieke zorg’ centraal staat. De GHOR die wij in Nederland kennen als een netwerkorganisatie met specifieke taken en verantwoordelijkheden in de opgeschaalde situatie en de voorbereiding daarop, is binnen de Duitse crisisstructuren onbekend. Er zijn wel vergelijkbare taken, maar die zijn anders/elders belegd. In ERMWIC zetten we dit naast elkaar, zodat Nederlandse GHOR en Duitse tegenhangers elkaar vinden in voorbereiding op en ten tijde van een incident of crisis. Juridische verschillen zijn vaak complex en niet in een vierjarig euregionaal project op te lossen, maar ze identificeren en pragmatische oplossingen zoeken kan wél.
De afgelopen twee jaar stonden in het teken van elkaar en elkaars werkwijzen leren kennen. Er zijn presentaties over GGB en MANV (MassenANfall von Verletzten) gemaakt en tweetalige animatievideo’s over de Nederlandse GRIP-structuur en de Duitse crisisstructuren. Zo zijn Nederlandse en Duitse oefensets van ETS (Emergo Training System) aangeschaft waarmee we over en weer demo’s en tabletops organiseren. Hoogtepunt wordt een grote multidisciplinaire eindoefening in 2027.
Eerste successen en trotse momenten
ERMWIC heeft de afgelopen twee jaar in elk werkpakket mooie resultaten geboekt waar we enorm trots op zijn. Zo lanceerden we de website www.ermwic.eu met een digitaal samenwerkingsplatform, wisselden meldkamers en operationele leiders kennis en ervaringen uit, en stelden we een netwerkkaart op met basisinformatie over communicatielijnen, partners, meldkamers, crisisteams en woordvoerders. De ontwikkelde animatievideo’s maken de crisisstructuren van de verschillende landen inzichtelijk; een belangrijk hulpmiddel om wederzijds begrip en grensoverschrijdende samenwerking te versterken. De resultaten uit de eerste projecthelft geven ons vertrouwen dat we de samenwerking ook na 2027 duurzaam kunnen blijven versterken!